Hogere inkomens in plaats van lagere huren
Er zijn, terecht, grote zorgen over huurders met een laag inkomen. Zij houden maandelijks met moeite het hoofd boven water. Een kleine, onverwachte gebeurtenis kan al leiden tot grote(re) financiële problemen. Begin februari nam de Tweede Kamer een motie aan om de huren voor dit jaar te bevriezen. We begrijpen de zorg die ten grondslag ligt aan de motie. Tegelijk weten we dat een andere manier dan een generieke huurbevriezing effectiever was geweest. Bijvoorbeeld door de huurtoeslag te verbeteren. Dan was het geld direct terecht gekomen bij de mensen die dat het meest nodig hebben.
Dat er iets moet gebeuren aan de balans tussen inkomen en kosten voor levenshoud, waaronder de huur, staat als een paal boven water. Uit een recent onderzoek van Aedes, Nibud en Woonbond blijkt dat de situatie van huishoudens met een laag inkomen meer verbetert als het inkomen hoger wordt, dan als de huren lager worden. Dat komt omdat een generieke huurverlaging deels teniet wordt gedaan door een lagere huurtoeslag en ook terecht komt bij huishoudens die geen betalingsrisico hebben.
Het rapport geeft als mogelijke oplossing het verhogen van het minimumloon en de bijstand met 10 procent. Andere mogelijkheden die kunnen bijdragen aan een betere financiële situatie zijn: hogere huurtoeslag, het afschaffen van het eigen risico en het verhogen van het kind gebonden budget. Dit zet het nieuwe kabinet straks aan zet: welke maatregelen neemt het om de betaalbaarheid te verbeteren? Het is belangrijk dat de verantwoordelijkheid voor de huurtoeslag bij de overheid blijft. Financiële ondersteuning zoals de huurtoeslag, is inkomenspolitiek en de hoogte en doelgroep van deze ondersteuning moet democratisch worden vastgesteld.
Daarnaast blijkt uit tal van rapporten dat kwetsbare huishoudens geholpen moeten worden met betere, eenvoudige financiële ondersteuning. Het huidige stelsel vraag teveel van het ‘doen-vermogen’ van mensen. Als wijzigingen verkeerd of te laat worden doorgegeven krijgen mensen te maken met terugvorderingen of nabetalingen. De huurtoeslag als instrument is onmisbaar om huurders financieel te ondersteunen, maar kan op het gebied van zekerheid en voorspelbaarheid zeker beter. Daarnaast moet er een vangnet komen voor plotselinge inkomensterugval.
Een brede coalitie zou zich na de verkiezingen samen met het nieuwe kabinet kunnen inzetten voor betaalbaar wonen: ombudsman, NIBUD, Rijk, VNG en Aedes. Corporaties zorgen voor een gematigd huurbeleid, huren die lager zijn dan op de ‘vrije markt’ omdat wij geen winstoogmerk hebben. De kwaliteit van de woning is mede bepalend voor de prijs. De huurtoeslag en voldoende inkomen zorgen vervolgens dat deze prijs ook voor lagere inkomens betaalbaar is. Daarbij sluit ik mij aan bij de oproep van de armoedecoalitie om de bestaanszekerheid van mensen te vergroten. Zo werken we samen aan betaalbaar wonen.
Hedy
